'Kredietverzekering toekomst Suriname?'
07/03/2018 16:20
ACHTERGROND -
‘Surinamers vind je echt overal. Ze kunnen zich overal aanpassen’. Deze twee beweringen zijn bijna cliché geworden. Maar in een cliché zit vaak een kern van waarheid. Samuel Pinas voelt zich als een vis in het water in de absolute financiële wereldtop. ‘De skills die ik heb aangeleerd in Suriname, hebben mij geleerd hoe om te gaan met zaken als diversiteit.’
Tekst: Euritha Tjan A Way beeld:
Irvin Ngariman
'HIJ IS EEN bijzondere Surinamer, van de Para-bere. Hij is een
hele hoge piet." Samuel Pengel staat hoog aangeschreven. Achterin
de Nassylaan omringd door bomen in een rustgevende omgeving doet de
top financieel deskundige die in Italië woont, zijn verhaal. Hij is
in zijn geboorteland voor de viering van zijn zestigste verjaardag.
"Nu daar ik ouder wordt, worden de herinneringen die ik heb steeds
belangrijker. Nu daar ik een steeds meer volledig beeld krijg van
mijn leven, kan ik ze meer op waarde schatten", lacht Pengel.
Op zijn business kaart staat Atradius country manager Global
Italy & executive manager Global Business Development.Wikipedia
plaatst de functie in een bepaalde context: 'Atradius is een van de
grootste kredietverzekeraars ter wereld. Het totale inkomen van het
bedrijf bedroeg in 2016 rond de euro 1.761 miljoen.' Maar niemand
zou aan Pengel zien dat hij kredieten verzekert van clienten die
meer vermogen hebben dan het bruto binnenlands product van
Suriname. Met een rustige stem die toch heel ferm aandoet, volgt
een verhaal van overwinning en onverschrokkenheid.
Diversiteit
En mijn vader was werkelijk een man die van alles aanpakte.
"MIJN VADER IS inderdaad van Para, uit het geslacht Pengel, maar
ik ben geboren in het 's Lands Hospitaal." Pengel wijst de richting
op van het eerste ziekenhuis in Suriname dat op steenworp afstand
van zijn logeeradres staat. "En mijn vader was werkelijk een man
die van alles aanpakte. Hij kon huizen bouwen en meubels maken,
maar ook gewoon een perfect driedelig pak in elkaar zetten. Hij kon
het fijne werk evengoed als het grove. Hij stelde zich ten dienste
van wat gedaan moest worden", haalt Pengel herinneringen op.
Al heel jong kreeg Pengel door zijn opvoeding enkele skills mee.
Hij leefde in twee werelden doordat zijn vader in Para woonde en
zijn moeder in Paramaribo. "Ik leerde zo met diversiteit omgaan.
Mijn grootouders waren in Paramaribo en in Para. Om beurten bij hen
zijn, was heerlijk. Bovendien verhuisde ik heel vaak met mijn
ouders. Ik heb korte perioden op verschillende plekken gewoond.
Moengo en Lelydorp bijvoorbeeld. Ik was daardoor altijd in de
minderheid. Dat heeft mij skills bijgeleerd die ik heel goed heb
kunnen gebruiken tijdens de rest van mijn leven."
Wijde
wereld
PENGEL HAD AL heel jong een beeld van wat 'de rest van mijn
leven' zou worden. Zijn familie zit vol reizigers, mensen die op
avontuur gingen. Twee van de namen die prijken op het monument ter
nagedachtenis van de oud-strijders aan de Waterkant waren familie
van Pengel. "Mijn oma's broer is naar Indonesie vertrokken en is
daar gebleven. Ik kreeg de verhalen over de wijde wereld te horen.
Ik las ze in boeken en ik had op achtjarige leeftijd al besloten
dat ik die wijde wereld zou gaan meemaken." Op veertienjarige
leeftijd kreeg hij die mogelijkheid werkelijk in de schoot
geworpen. "Ik zag een advertentie voorbijkomen over een school op
Trinidad en Tobago. Ik moest alle informatie opsturen om mij in te
schrijven", gebaart Pengel alsof hij het stuk weer van dichtbij
leest. "Ik dacht: Ik krijg zeker geen antwoord."
Maar tot zijn grote verbazing kreeg hij een positief antwoord en
het avontuur mocht beginnen, maar niet alvorens hij zijn moeder op
de hoogte had gesteld van wat hij in zijn eentje had besloten." Ze
vroegen naar referenties en toen werd het ingewikkeld. Maar mijn
moeder vond het prima. Alleen moest ik het geld wel bij elkaar
helpen verdienen. Ik heb een jaar lang gewerkt en gespaard om het
geld in te zamelen. Ik heb in de bouw gewerkt, boeken verkocht en
van alles gedaan om aan het geld te komen. En na een jaar was het
zover."
Onverschrokken
en ik heb doorzettingsvermogen, determination.
OP VERBAASDE OPMERKINGEN van anderen over hoe hij het zou redden
in het verre Trinidad antwoordde de jongeman onverschrokken. "Er
zijn toch al mensen daar, dus het zal ongetwijfeld lukken." En
precies die attitude zorgde ervoor dat hij de school in Trinidad
glansrijk doorkwam. "Het was een grote campus in Trinidad. Ik
woonde er en op diezelfde campus heb ik in de bouw gewerkt. Ik deed
ook de wacht. Met dat geld heb ik mijn studie betaald." Maar
behalve meer verdienen bezuinigde en spaarde hij ook zoveel
mogelijk. "Ik heb mijn kleren een keer naar de waserette gebracht
daar. Ik schrok zo van de prijs dat ik besloot om voortaan mijn
kleren zelf te wassen. Het geld dat ik bespaarde zette ik aan een
kant. Ook kreeg ik af en toe geld van mijn moeder." Een zeer
welkome bijdrage was dat in glorietijden van de Surinaamse gulden.
Zo leerde Pengel al heel jong om effectief met geld om te gaan.
"Wanneer mensen naar me kijken en me aanzien voor een grote manager
zeg ik ze ook dat deze manager komt uit een heel klein land. Ik ben
niet knapper dan de rest, maar ik heb de skills die ik uit Suriname
en mijn opvoeding heb geleerd meegenomen en ik heb
doorzettingsvermogen, determination. Dat heeft me erdoorheen
geholpen." Vooral de aspecten als goed om kunnen gaan met
diversiteit en andersoortige mensen, heeft Pengel van zijn
opvoeding. "Suriname is werkelijk een voorbeeld over hoe daarmee om
te gaan en we schatten dat niet voldoende op waarde."
Militaire dienst
NET TOEN DE de onverschrokken Pengel van plan was zijn studie
voort te zetten in Amerika, besloot de dood anders: zijn moeder
overleed. "Ik had nooit de intentie om in Nederland te studeren
zoals zoveel Surinamers. Ik wilde naar Amerika of Engeland omdat
dat aansloot bij de studie die ik had gedaan in Trinidad. Maar toen
mijn moeder overleed,ging ik terug naar Suriname. Ik heb hier toen
een jaar lang niets gedaan, want ik kon niet meer aansluiten bij
een school. Het was mei en ik zou in september naar Amerika gaan.
Uiteindelijk liet een van mijn broers in Nederland mij halen. Daar
aangekomen bleek dat de school van Trinidad niet aansloot bij die
van Nederland."
Zijn broer haalde hem naar Nederland, waar hij meteen werd
opgeroepen voor militaire dienst. "Maar dat zou een enorme
afwijking zijn van mijn grote plan om de wereld te zien. Dus ik heb
toen gezegd: nee dat wil ik niet en heb ik een beroep gedaan op de
mogelijkheid van "broederdienst". Ik besloot dus om toch maar weer
naar school te gaan. Ik moest zelfs een deel van de middelbare
school overdoen. Een hele ramp vond ik dat niet, want op die manier
had mijn plan tenminste een kans van slagen."
Vervolgens kwamen huisje, boompje, beestje om de bocht. "Mijn
vrouw en ik kregen onze eerste zoon en we besloten in een
ongunstige tijd toch een hypotheek te nemen en een huis te kopen.
Ik was 23 en we kochten een huis. Ik dacht: als je leven niet gaat
hoe je wil, dan gaat het maar hoe het gaat."
Maar niet lang daarna kwam er een tweede grote kans. Pengel
mocht de buitenlanddivisie van het bedrijf waar hij werkte helpen
opzetten. "Ik denk dat ze mij vroegen omdat ik jong was, niet veel
te verliezen had en door mijn opleiding in Trinidad sprak ik
vloeiend Engels. Sindsdien heb ik de wereld rondgereisd." De top
financieel deskundige noemt een reeks landen waarvan je hoofd gaat
duizelen. Van Engeland tot Japan en Mexico tot Argentinië. In veel
van die landen heeft hij geholpen kredietverzekeraarsfaciliteiten
op te zetten.
Kredietverzekering
"HET BEDRIJF WAAR ik voor werk verzekert kredieten, een
instrument dat na de Eerste Wereldoorlog voor het eerst zijn
intrede deed in de internationale verzekeringswereld. Landen zoals
Engeland, Duitsland en Nederland waren financieel aan de grond en
moesten opbouwen. Ze moesten ook het lokale bedrijfsleven
interesseren om te ondernemen om zo de economie te laten groeien.
De landen besloten organisaties op te zetten die kredieten
verzekerden." Kredietverzekering houdt volgens Pengel in dat als
een bedrijf producten levert waarvoor om de een of andere reden
niet betaald kan worden, de verzekering dan inkomt en het geld
betaalt. Het bedrijf moet zich dan wel verzekeren voor die
verschillende transacties. Het is een vorm van zekerheid die de
Staat eerst gaf om de buitenlandse handel van ingezeten bedrijven
te bevorderen en daarmee de economie een impuls te geven, een soort
garantie. Deze 'garantie 'maakt financiering voor grote projecten
ook een stuk eenvoudiger. Zoals hoe Nederland goede
infrastructurele werken kan leveren, werd dat een billboard voor
dat land.
En als een Nederlands bedrijf in het buitenland werken kon
uitvoeren nam de Staat de bijkomende onzekerheid weg, door in geval
van overmacht een garantie te geven dat het te ontvangen kapitaal
toch uitbetaald zou kunnen worden." Inmiddels is kredietverzekering
voor het overgrote gedeelte een particuliere zaak geworden. Er is
nog steeds een belangrijk deel waar de overheid een rol speelt,
wanneer het op 's lands strategische belangen gaat of om niet
marktbare risico's. Pengel beschrijft de dienst als een welkome
zekerheid voor binnenlandse bedrijven onderling, maar ook voor
multinationals of bedrijven die exporteren. "Met de
kredietverzekering van internationale bedrijven, dus
multinationals, hebben wij als bedrijf al twintig jaar ervaring.
Het is best ingewikkeld, want je kan makkelijk overzien hoeveel
zaken een bedrijf doet in een land. Maar als je het hebt over een
moedermaatschappij met veel dochterondernemingen in verschillende
landen, dan dien je van al deze landen te weten wat hun regels zijn
en hoe contracten worden gesloten en welke risico's bijkomen kijken
alvorens het allemaal kan worden verzekerd." Kredietverzekering
lijkt op veel fronten zeer functioneel en volgens Pengel zou de
wereld er heel anders uitzien zonder deze extra ingebouwde
risicodekking. "Het is net als toen men aspirine ontdekte. Die was
eerst voor hoofdpijn en gaandeweg werd duidelijk dat die ook goed
was om de bloeddruk mee te verlagen", legt Pengel uit.
Dat 'medicijn' leverde Atradius 1.7 miljard euro aan
omzetpremie in 2017 tegen meer dan 1 triljoen euro verzekerde
transacties wereldwijd. De internationale divisie in Italie waar
Pengel leiding aan geeft heeft in in 2017 alleen al 35 miljard aan
transacties verzekerd. Het team waar Pengel leiding aan geeft is in
de rangschikking van landen die aan internationale
kredietverzekring doen nummer 6 in een poule van 52 landen. En
Atradius is het tweede grootse kredietverzekeringsbedrijf
wereldwijd. De nummer een heeft een omzetpremie van 2.5 miljard
euro. Ter vergelijking: het bnp van Suriname is ongeveer USD 4
miljard. Pengel weet dat ook Surinaamse bedrijven profiteren van
kredietverzekering afgegeven door Atradius en andere
kredietverzekeraars. "Omdat de kredieten verzekerd zijn, krijgen
bedrijven in Suriname bijvoorbeeld de gelegenheid om na drie
maanden te kunnen voldoen aan betalingsverplichtingen. Dat komt de
cashflow van het bedrijf ten goede. Het bedrijf kan eerst verkopen
en dan betalen."
Een schuld is niet erg als die maar terugbetaald kan
worden
Pengel woont al 18 jaar in Italië. Hij is ook opiniemaker en
wordt vaak gevraagd om als analist op te treden bij workshops en
officiële gelegenheden. Hij analyseert dat Suriname het
internationaal niet zo slecht doet, als het voor burgers in het
land zelf aanvoelt. "Als je zegt het valt wel mee, dan voelt het
niet zo. Maar de staatsschuld van Italië is bijvoorbeeld groter dan
het bbp van het land. Bij Suriname is dat nog niet zo veel. Amerika
heeft een nog grotere schuld en toch doet iedereen zaken met het
land. Een schuld is niet erg als die maar terugbetaald kan worden
en daar moet Suriname meer mogelijkheden voor zoeken."
Kredietverzekering kan daar een optie voor zijn, weet Pengel.
Buitenlandse bedrijven die zaken willen doen met lokale bedrijven
kunnen gebruikmaken van kredietverzekering. Surinaamse bedrijven
die bijvoorbeeld zaken willen doen met Guyanese bedrijven hebben
die optie niet. Omdat zulke faciliteiten niet beschikbaar zijn in
Suriname. Daar zou de overheid verandering in kunnen brengen door
zo een kredietfaciliteit op te helpen zetten.
Context
zet je maximaal in, ga je dromen na en geniet
IN ECONOMISCHE GEOPOLITIEKE context schommelt Suriname tussen de
140 en 150ste plaats op veel werelranglijsten, wat volgens Pengel
helemaal niet zo slecht is voor een land in ontwikkeling. "Bureaus
als Moody's en Fitch raten naar analogie van hoe ontwikkeling in
het westen wordt gezien. Maar China bijvoorbeeld ziet wel
mogelijkheden in Suriname. Het land is heel snel de wereldmacht aan
het worden. China zou niet zoveer zaken doen met Suriname als het
geen mogelijkheden zag om het geld dat met immigranten en werken
geïnvesteerd wordt in Suriname, terug te verdienen. China had
interesse in Afrika toen geen enkel land er mogelijkheden zag. Nu
is er plots weer belangstelling voor Afrika."
Pengel houdt van zijn werk, maar bij zo een topbaan is het
keihard werken. Het romantische tintje dat lijkt te prijken aan het
etiket top financieel manager heeft als keerzijde dagen van soms
wel twaalf uren en dan nog alles apps en mailtjes afhandelen van
collega's in andere tijdzones. "Als persoon willen we veel hebben,
maar niet altijd weten we wat de prijs is die ervoor betaald moet
worden. En niet alles kan je bereiken in een levensperiode. Heb ook
daarmee vrede. Zet je maximaal in, ga je dromen na en geniet van
datgene wat je wel hebt", zegt Pengel. Terwijl hij aantoont dat
wijsheid met de jaren komt. ◊
Dit artikel is verschenen in onze bijlage van 24
februari
