Nieuwe publicatie Louis Doedel moet eerherstel teweegbrengen
17/01/2021 16:14
-
Audry Wajwakana
PARAMARIBO -
Louis Doedel (26 juli 1905–10 januari 1980) is nooit gek geweest, maar werd op 29 mei 1937 in de psychiatrische instelling Wolffenbuttel (huidige PCS) opgesloten. Aan de hand van handgeschreven brieven, gedateerd tien maanden na zijn opsluiting kan onderzoeker en publicist Nizaar Madoembaks bewijzen dat de oud-vakbondsleider helder van geest was. In zijn nieuwe publicatie getiteld ‘Journalist Louis Doedel kaltgestellt in Wolffenbuttel’ toont hij de onrechtmatige opsluiting van Doedel aan. Met het boek hoopt Makdoembaks op eerherstel en excuses van de Nederlandse overheid.
De brieven heeft Makdoembaks in het Nationaal Archief Suriname
gevonden. "Aanleiding voor het onderzoek zijn de tragiek en de pijn
van een jong mens, wiens ontwikkeling door onderdrukkers van
Suriname in de kiem is gesmoord", zegt Makdoembaks.
Hij vindt het een kwalijke zaak dat autoriteiten nog steeds
weigeren om het medisch dossier van Doedel vrij te geven voor
historisch onderzoek. Toch heeft hij aan de hand van de geschreven
brieven van Doedel kunnen concluderen dat hij een erg intelligente
persoon was. "Ik heb een brief gedateerd uit 1924, waarin staat dat
hij als negentienjarige een vereniging opzette om creolen in de
landbouw te krijgen. Een andere brief was van tien maanden na zijn
opsluiting. Die richtte hij aan de gouverneur toen hij met verlof
was uit het psychiatrisch centrum. Op basis van de brief kan
geconcludeerd worden dat hij ervan uit ging dat hij snel
vrijgelaten zou worden", zegt de onderzoeker.
De koloniale overheid zag Doedel als een gevaar toen hij zich
ontpopte als een voorvechter van het arme volk. Als reden van
opsluiting, gaf het gouvernement aan dat hij gek deed. Makdoembaks:
"Hij liet zijn broek zakken en besmeurde zijn gezicht met pimba.
Maar dat was helemaal niet waar. Alles was mofokoranti. Er
werd nepnieuws, zoals we dat nu kennen, over hem verspreid, want
familieleden verklaarden juist het tegendeel." In die tijd, mei
1937, was hij druk bezig met arbeiders. De vakbondsleider had op 2
mei 1937 een arbeidersmanifest geschreven, die hij op 29 mei 1937
met gouverneur Kielstra wilde bespreken. Onderweg daarnaartoe werd
hij opgepakt. Omdat een rechtelijke weg lang zou duren om hem op te
sluiten, werd hij via de psychiatrische wet opgesloten.
Doedel zou ruim veertig jaar in die instelling verblijven en
stierf vier maanden vóór zijn 75ste verjaardag. In het boek
probeert Makdoembaks een reconstructie van het leven en de
achtergrond van Doedel te geven, waar hij de vinger op de
communistenangst van het koloniale én het Nederlandse bewind legt.
Hij schetst de pogingen een 'muilkorfwet' in het leven te roepen om
de pers monddood te maken. Bovenal gaat hij in op het
journalistieke werk van deze vergeten vrijheidsstrijder en citeert
ruimhartig daaruit. Ook toont hij nooit eerder verschenen
persoonlijke brieven van Doedel.
Een belangrijke conclusie die de onderzoeker zelf trekt, is dat
dit onderzoek de pijn van de familie en andere Surinamers kan
verlichten. "Veel mensen hebben pijn en verdriet gehad om dat wat
Doedel is aangedaan, niet alleen zijn familie, maar ook de doorsnee
Surinamers en wetenschappers", benadrukt hij. De pijn kan volgens
de onderzoeker verlicht worden door het 's Lands Hospitaal naar
Louis Doedel te vernoemen. Het boek komt eind februari uit.
Gerelateerde artikelen